Arı hastalıkları arasında en yaygın ve en tehlikeli hastalıklardan biri de varroa hastalığıdır. Bu hastalık hem yetişkin hemde yavru bal arıda görülen Varroa jacobsoni isimli bir dış parazitin sebep olduğu hastalıktır. Bu hastalık tedavi edilmediği taktirde kolonilerin sönmesine neden olan ve diğer arı kovanlarına kolayca bulaşabilen tehlikeli bir hastalıktır. Varroa hastalığı fark edilmez ve tedavi edilmez ise daha çok kovana yayılıp, kovanların sönmesine neden olur ve bir çok arı yetiştiricisi o yıl ürün alamamasına sebep olur. Bu durumda arıcılık yapan kişi maddi olarak zarara uğratır.
Hastalığa sebep olan Varroa jacobsoni isimli dişi parazit koyu kahverenginde 1.3 cm uzunluğunda olup 4 çift bacağı bulunmaktadır ve bal arılarının kanını emerek beslenmektedir. Erkek olan ise sarı ve gri renkte yuvarlak görünümlüdür. Varroa parazit petek gözlerinde ürerler ilkbahar da kuluçka dönemi başlar ve sonbahara kadar devam eder. Bu parazitler üremelerini kapalı yavru gözünde gerçekleştirirler. Ergin dişiler yavru gözleri kapanmadan hemen önce bu gözlere girip yumurtalarını bırakmaya başlarlar. Yumurtalarını bıraktıktan 24 saat sonra 6 bacaklı lavralar çıkar, 6-7 gün arasında erkek lavralar 8-10 gün arasında ise dişi lavralar gelişimini tamamlar. Gelişimleri tamamlandıktan sonra çiftleşirler bu çiftleşme sonrası erkek ölür. Dişiler ise arılar gözden çıkana kadar yaşamını devam ettirir. Dişi varroaların yavru gözüne 5 veya daha fazla yumurta bırakmasının sonucunda kovandaki arı gelişimini tamamlayamaz ve siyah - gri bir renkte kanatsız olarak ortaya çıkar.
Varro hastalığının belirtilerinden bahsedelim; bu parazitler ergin arıların ve lavların kanını emerek beslendikleri için arılar güçsüz düşerler. Normalde bal arısının midesi saman rengindedir ancak bu hastalık sonunda midesi katı, kirli ve beyaz renkte olur. Ayrıca kolonilerin çerçevelerinde peteklerinde kovan kapağında ve uçuş tahtası üzerinde turuncu ve arı pisliği ve huzursuluk görülür. Ana arının yumurtlama yeteneğinde azalma görülür. Üzerinde 4-6 adet parazit bulunan lavralar gelişim evresini tamamlar ancak daha çok parazit bulunan larvalar gelişimlerini tamamlayamadıkları için, kanatsızlık, tek kanatlılık, gelişmemiş kanat, kısa bacak ve kısa karın gibi gelişimlerinde eksiklikler görülür.
Varroa hastalığın gelişimi genellikle üç dönemdir:
Birinci dönemde kolonide 4 veya daha az sayıda parazit olduğu için tam olarak hastalık belirtisi görülemez. İkinci dönemde kovandaki parazit sayısı fazladır ve kolonide huzursuzluk, uçamama, midelerinde renk değişimi (genellikle siyahlaşma) gibi belirtiler görülür. Üçüncü dönemde ise artık hastalık ileri derece görülmektedir. Her arıda bir veya birden fazla sayıda parazit mevcuttur. Yavru ve ergin arıların ölüm oranı yüksektir. Bu dönemde genellikle koniler söner.
Varroa hastalığının tedavisinde fiziksel, biyolojik ve kimyasal mücadele yöntemleri uygulanmaktadır.
Fiziksel mücadele yönteminde varroa parazitlerinin kovan içindeki yaşama koşullarını değiştirmektir. Bu yöntemle özel olarak hazırlanmış kovanların sıcaklığı kontrollü olarak 46 derece çıkarılmasıyla ergin arıların üzerilerinde bulunan akarlar arıları terk etmektedir. Ancak bu yöntem dikkat ve özen istemektedir. Uygulaması kolay olmadığı için çok tercih edilen bir yöntem değildir.
Biyolojik mücadele yönteminde ise dişi varroa ilkbahar döneminde yumurtasını bırakmak için genellikle erkek yavru gözlerini tercih ederler. Kolonilere üzerinde erkek arı gözü bulunan petekler verilerek varroa pazaritinin yumurtalarını erkek arı toplaması sağlanır. Daha sonra parazit yumurtalarının toplanıldığı kovandan çıkarılarak imha edilir.
Kimyasal mücadele dönemi, çeşitli kimyasal maddelerle yapılan ilaçlı mücadele dönemidir. Ancak Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından arı hastalığı olan varroaya karşı ruhsatlı ve veteriner hekim reçetesiyle satılan ilaçlar kullanılmalıdır. Varroa ile en iyi mücadele erken ilkbahar ve geç sonbahar dönemidir. Bal hasadı döneminde kesinlikle ilaçlama yapılmamalıdır. Varroa hastalığı ihbari mecbur hastalıklardan biridir.
Arı hastalıklarının arasında özellikle hastalığın ilerlemesiyle kolonlerin sönmesine sebep olan varrao hastalığı ve arı yetiştiriciliği ile ilgili daha bir konu hakkında çok bilgi edinip soru sormak isterseniz Türkiye'nin ilk milli kovanına sahip olan www.kovansan.com.tr adresimizi ziyaret edebilirsiniz.
0 yorum:
Yorum Gönder